DE GUNOIERII VAN PATA RAT (CLUJ-ROEMENIE) DALLAS: Cluj-Napoca met 333.000 inwoners de derde stad van Roemenie. Gelegen in Transsylvanie waar de Roemenen de meerderheid vormen en er minderheden van Hongaren en Roma zijn. De grootste Roma-gemeenschap in Europa leeft in Roemenie – ongeveer twee miljoen mensen op een bevolking van 22 miljoen Roemenen. In Cluj woont een deel van deze Roma in Pata Rat, ook wel “Dallas” genoemd, een ironische benaming voor een krottenwijk aan de voet van een grote vuilnisbelt. Hier leven de gunoierii, afvalverzamelaars, van wat de grote stad uitspuwt op de “Rampa”. Veel Roma’s leven onder erbarmelijke omstandigheden. Vaak verstoken van medische zorg, hygiëne, onderwijs, goede voeding en onderdak. De afkeer onder Roemenen is openlijk en massief; driekwart van de bevolking ziet de straatarme Roma als criminelen. Zij schrijven Roma met een dubbele ‘r’, om de groep te onderscheiden van Romani, de officiële benaming van Roemenen. De Roemeense overheid dwingt Romagezinnen vaak zich te vestigen in verontreinigde gebieden, waardoor veel gezinnen al jaren vlak naast of zelfs op vuilnisbelten en industrieterreinen moeten leven. Veel kinderen zijn ondervoed en analfabeet. Zij krijgen vaak geen toegang tot onderwijs, al hebben sommige scholen voor speciaal onderwijs een aantal Romakinderen opgenomen.
EUROPESE SUBSIDIE: Op 1 januari 2007 trad Roemenie, evenals Bulgarije, toe tot de Europese Unie. Alhoewel Roemenie de afgelopen jaren vorderingen boekte, moet het nog steeds door blijven gaan met het doorvoeren van hervormingen en het invoeren van de Europese regelgeving. In Brussel bestaan nog steeds zorgen over de onafhankelijkheid van politie en justitie (corruptie) en de integratie van de Roma-minderheid. Uit niets blijkt dat de subsidies, die voor dit probleem bedoelt zijn, ook daadwerkelijk worden ingezet. Vermoedelijk verdampen deze subsidies, via een ingewikkeld ambtenaren apparaat, voordat het bij deze doelgroep terecht komt. Na enkele jaren het leven van de Roma’s in Dallas te hebben gevolgd is het enige waarneembare; buitenlandse hulpverlening. In het geval van Pata Rat heeft de Nederlandse stichting ProRomi, over een langere periode projecten kunnen realiseren. Dit in de vorm van een kleuterschool, medische post, renovatieprojecten en de bouw van houten huisjes voor de allerarmste Roma gezinnen. Ook heeft deze stichting de Nederlandse veldwerker Bert Looij in Cluj gestationeerd die genoemde projecten coördineert. Momenteel loopt er een project voor de bouw van vijftig huisjes op een schonere locatie. Bijzonder is dat de gemeente Cluj bereid is om een aandeel te leveren. Voorzichtig een eerste teken van vooruitgang op dit gebied. OVERLEVEN:
Januari 2014, de winter is ingevallen en de sneeuw probeert de macabere plek waar mensen vaak met blote handen de vuilnis doorzoeken, toe te dekken. Bijna een apocalyptisch beeld in een land dat sinds enkele jaren is toegetreden tot de Europese Unie. Roma’s springen al bij het aanrijden op de vuilniswagens om als eerste bij het lossen hun slag te slaan. Een bizar schouwspel ontvouwt zich als de vuilniswagens hun muil wijdopen hebben gesperd om hun lading te lossen. De Roma’s verdringen elkaar om als eerste iets van hun gading te vinden. Een vergelijking met werkkampen dringt zich onbewust op, geaccentueerd door rook, vuur, stank en het klagende gekrijs van honderden kraaien. Hier is de mens werkelijk gedegradeerd tot niets. Een kamp zonder prikkeldraad. Europese Unie 2014!