OEGANDA LAND VAN ZWAARTEKRACHT:
Vanuit de lucht is de landingsbaan van vliegveld Entebbe al te zien. In het late licht wordt de landing ingezet op een landingsstrip die gedeeltelijk in het Victoriameer ligt. Landen op de bron van de Nijl, namen van de ontdekkingsreizigers als Livingstone, Baker en Speke schieten door mijn hoofd. Vanuit de lucht laten de Nijl, het Victoriameer, de regens, de moerassen uitbundig de vruchtbaarheid zien. De vegetatie is alom aanwezig en spuit de grond uit. Oeganda herbergt sneeuwtoppen in het Rwenzori gebergte, savannes, tropische regenwouden, zeldzame berggorilla’s en een uniek verscheidenheid aan vogels.
In 1875 noteerde ontdekkingsreiziger Stanley al: ‘een weelderig land van zonneschijn en overvloed’.
Bij het verlaten van het vliegtuig slaat een mengeling van warmte, stof, geuren en Afrikaanse geluiden je tegemoet. De passagiersterminal oogt nog bijna in dezelfde staat als tijdens de spectaculaire bevrijdingsactie in 1976 door Israëlische commando’s. Israëlische passagiers waren na een vlucht uit Athene door Duitse en Palestijnse terroristen gegijzeld.
Oeganda zuchtte destijds onder het dictatoriale regime van Idi Amin, welke verantwoordelijk was voor de dood van ca. 300.000 tegenstanders.
Naast de weerzinwekkende moorden onder Idi Amin is operatie Entebbe wel een van de meest bekende bevrijdingsacties ooit.
Milton Obote, de opvolger van Idi Amin, was niet veel beter. Hij liet ook op grote schaal mensen vermoorden. Door Yoweri Museveni, de huidige president, werd een jungle-oorlog tegen Obote gevoerd. Hij gebruikte als een van de eersten op grootschalige basis kindsoldaten. Het land kent nu relatieve stabiliteit en economische groei, maar onder deze oppervlakte gaan nog veel problemen schuil.
Een zoon van Idi Amin staat nu aan het hoofd van de veiligheids- en inlichtingendiensten.
Oogcontact met een bord Zika Forest bij Entebbe, dwingt mij te gaan googelen. Ooit werd in dit bos, in 1947, bij een resusaap het bekende zikavirus vastgesteld. Overigens zijn er nauwelijks zika voorvallen gemeld in dit land.
In gesprek met de anglicaanse bisschop David Zac Niringiye, tijdens een bezoek aan de slumkerk Kalerwe in Kampala, leert dat er nog grote problemen zijn
Er bestaat nog een grote mate van corruptie, veel armoede, hoge jeugdwerkeloosheid, geen persvrijheid en het Verzetsleger van de Heer in het hoge Noorden. Deze heeft nog steeds vrij spel en inmiddels al 20 jaar actief. Deze rebellengroep wil onder leiding van Joseph Kony een staat stichten op basis van de Tien Geboden uit de bijbel. Naar schatting zijn
meer dan 20.000 kinderen door hen ontvoert.
Bisschop Niringiye is meerdere malen opgepakt in zijn strijd tegen de corruptie en meer openheid daarover. Hij komt in november als gastlezer naar de Justice Conference in Nederland. Zolang de kinderen in de slums geen maaltijd per dag kunnen krijgen slaat hij al jaren elke dag zijn lunch over. Een bewogen en gepassioneerde man die stem geeft aan de armen.
Naast deze bewogen geschiedenis zijn veerkrachtige ontwikkelingen waar te nemen.
Kampala een miljoenenstad, gelegen op zeven heuvelen en vernoemd naar de impala’s die daar destijds rondliepen, bruist van energie. Buitenlandse investeerders, met Nederland voorop, bieden veel kansen op de arbeidsmarkt.
Oeganda staat inmiddels ook bekend als het meest vriendelijke land voor vluchtelingen. De oorlog in Zuid-Soedan drijft veel vluchtelingen richting Noord Oeganda. Mensen krijgen van de overheid een stukje land om gewassen te telen, materialen om een hutje te bouwen en het deelnemen aan de arbeidsmarkt wordt toegestaan.
Volgens een volkstelling uit 2002 blijkt dat zo’n 85% van de Oegandezen uit Christenen bestaan. De Katholieke kerk telt het grootst aantal aanhangers, zo’n 42% en de Anglicaanse kerk 36%. Daarnaast zijn er nog evangelische kerken en pinkstergemeenten die erg actief zijn. Op drukke punten in Kampala staan straatpredikers onvermoeibaar en in diverse talen je het evangelie toe te schreeuwen. Overal zijn uitingen van geloof te zien in de vorm van zang, straatpredikers, mensen die op het trottoir stilstaan en in gebed gaan, voertuigen voorzien van bijbelteksten en bijna overal is het: God bless you!
Oegandezen zijn leergierig en staan open voor kennis van buitenaf. Een rondreis door het bergachtig district van Kabale in het uiterste zuid-Westen van Oeganda laat zien dat wonderen nog steeds bestaan. De Anglicaanse kerk zorgt voor veiliger drinkwater dicht bij huis. Kerk en gemeenschap in de dorpen worden gemobiliseerd om samen aan de slag te gaan. Door het opvangen van hemelwater bestaan er nieuwe kansen voor de bewoners. Kinderen kunnen weer naar school in plaats van uren onderweg om water op te halen, minder ziektes, water voor akkers en daardoor het ontstaan van akkerbouwbedrijven. Inmiddels zijn 83 dorpen op dit systeem aangesloten en is met behulp van hulporganisatie Tear een project van 200 andere dorpen in voorbereiding.
Oeganda, een land wat zich ontworstelt aan het Afrikaanse stigma. Oeganda, een land waar in het Noorden het water rechtsom en in het
Zuiden linksom wegstroomt en pal op de evenaar richtingloos naar beneden valt, spel van de zwaartekracht. Symbolisch voor een land met grote tegenstellingen.